A figura do bispo galaico Prisciliano (340-385), a primeira persoa condenada a morte pola Igrexa Católica na súa historia, arraiga especialmente na Galiza tardorromana e altomedieval. Executado por herexe, a súa figura é obxecto de continua investigación nos nosos días.
. . .
O PROXECTO
O presente proxecto márcase como obxectivo a recuperación dun dos personaxes máis importantes do imperio romano de occidente. O seu carácter disidente fixo que durante séculos fose esquecido e clasificado como herexe, pero grazas ao descubrimento dos tratados de Würzburg no ano 1885, puido coñecerse a Prisciliano a través das súas propias palabras. A tradición heresiolóxica que facía del un herexe maniqueo, e que chegou ata o século XIX a través das obras dalgúns dos principais pensadores cristiáns como Agustín de Hipona, Jerónimo ou Isidoro de Sevilla, hoxe xa non pode sosterse.
A rehabilitación de Prisciliano é xa unha realidade no mundo académico, pero no ámbito divulgativo é pouco o que se sabe del. É por iso que chegou o momento de realizar un documental rigoroso e obxectivo que dea a coñecer a esta figura esencial para a historia de Europa e que é practicamente descoñecida para a maioría. A súa importancia supera as fronteiras da Galicia actual, da antiga Gallaecia, e de Hispania. Estudando a Prisciliano podemos analizar o conflito relixioso na antigüidade, a historia política, o rol das mulleres, as viaxes, a importancia doutras cidades que suplantan a Roma no seu rol hexemónico, o rol de emperadores e bispos, a corrupción, os concilios, o dereito en época romana, a herexía, os bispos, os personaxes máis importantes do seu tempo…
O presente proxecto marcouse, por tanto, como obxectivo, recuperar a Prisciliano para a historia, recuperando a súa biografía a través das palabras dos mellores especialistas e das visitas ás cidades nas que as fontes sitúan a Prisciliano, durante a súa vida e tras a súa decapitación. Debido a que un dos maiores misterios relacionados con Prisciliano é o seu lugar de enterramento, tamén se analizarán todos os xacementos arqueolóxicos que foron propostos ata a data para a súa sepultura. A conveniencia de abordar un proxecto destas características desde o noroeste hispánico é incontestable. A pesar de que durante anos tratouse de afastar a Prisciliano de Galicia, e propuxéronse outros lugares para a súa orixe, as investigacións actuais han demostrado o enorme desenvolvemento económico e cultural da provincia de Gallaecia en tempos de Prisciliano, e a profusión de personaxes de gran importancia en época tardorromana neste espazo xeográfico. Certo é que os límites da antiga Gallaecia eran superiores aos da Galicia actual, pero tamén o é que esta última formaba parte daquela gran provincia romana.
Más evidente aínda é a relación entre o noroeste hispánico e a doutrina de Prisciliano tras a morte de leste. A partir do ano 385, toda a Gallaecia era priscilianista e calquera persoa procedente deste territorio era identificada inmediatamente co priscilianismo. Un dos motivos desa difusión foi, sen dúbida, o regreso do seu corpo sen vida, que fixo crecer o fervor entre a poboación, entusiasmada coa chegada das reliquias de alguén ao que consideraban un mártir. Por tanto, Prisciliano reúne todos os requisitos para protagonizar un documental que se espera sexa un éxito en todos os sentidos: unha figura de gran importancia, inconformista e disidente co cristianismo do seu tempo; un orador brillante e cun talante aberto, que lle levou a admitir nas súas reunións a numerosas mulleres nun tempo no que isto provocaba escándalo, e a aceptar a lectura dos evanxeos apócrifos; e unha figura con gran relación cun territorio ata hai pouco considerado pouco romanizado, pero que hoxe se presenta como profundamente dinámico e protagonista dun espertar cultural sen precedentes durante o século IV: a Gallaecia. Nalgún lugar aínda descoñecido desa antiga provincia, os seus restos repousan para sempre.
